Historia fizjoterapii: List prezydent WCPT do premier Rządu RP (2014 r.)

Zwracamy się z prośbą do środowisk opiniotwórczych o rzetelne przedstawianie informacji oraz dbałość o prawdę historyczną.

***

Światowa Konfederacja Fizjoterapii od początku wspierała Polskie Towarzystwo Fizjoterapii i całe nasze środowisko w staraniach o uchwalenie ustawy o zawodzie fizjoterapeuty. W 2014 r. w listopadzie, tuż po rozmowach podczas konferencji “Perspektywy rozwoju fizjoterapii” w Pabianicach, ówczesna prezydent WCPT Marilyn Moffat wystosowała pismo do premier Rządu RP pani Ewy Kopacz prosząc o wsparcie działań pozwalających na prawne uregulowanie zawodu fizjoterapeuty.

Przypominamy dziś tamto pismo.

ORYGINALNA WERSJA LISTU (ang.)


Pani Premier Ewa Kopacz

profmoffatkonfer_t1Niniejsze pismo kieruję oficjalnie jako Przewodnicząca Światowej Konfederacji Fizjoterapii (WCPT), jedynego międzynarodowego głosu fizjoterapii, organizacji która za pośrednictwem 106 organizacji członkowskich reprezentuje ponad 350.000 fizjoterapeutów na całym świecie. Niedawno wróciłam z posiedzenia Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii, na którym miałam okazję spotkać się z Zarządem PTF, przedstawicielami zawodów medycznych i parlamentu polskiego. Z niepokojem zwróciłam uwagę między innymi na: niedopuszczalny poziom edukacji niektórych osób dopuszczanych do wykonywania zawodu fizjoterapeuty w Polsce, brak regulacji zawodu poprzez uzyskanie licencji lub poprzez inną właściwą regulację, brak autonomii zawodowej. Chciałbym omówić każdy z tych problemów z perspektywy WCPT i mam nadzieję, że będzie Pani w stanie wesprzeć działania PTF w rozwiązaniu tych problemów.

 

Edukacja i uregulowanie zawodu fizjoterapii dla potrzeb zdrowotnych populacji

Polskie Towarzystwo Fizjoterapii (PTF) jest członkiem Światowej Konfederacji Fizjoterapii od 1967 roku i w pełni uczestniczyło zarówno w pracach Światowej Konfederacji Fizjoterapii (WCPT), jak i jej Regionu Europejskiego. WCPT przyjmuje jako członka największą i najbardziej reprezentatywną organizację fizjoterapeutów w danym kraju, a w Polsce, WCPT uznaje PTF jako jedyny i autorytatywny głos fizjoterapeutów w kraju.

WCPT uważa, że każdy człowiek ma prawo do możliwie najwyższego, kulturowo uwarunkowanego standardu usług zdrowotnych, świadczonych w atmosferze zaufania i szacunku dla godności ludzkiej, opierając się na fundamencie wnioskowania klinicznego i wyników badań naukowych. Organizacja ta jest aktywnie zaangażowana we wspieranie zawodu fizjoterapeuty i dążenie do poprawy zdrowia w jego aspekcie globalnym poprzez:

• promowanie wysokich standardów badań w obszarze fizjoterapii, edukacji i praktyce

• wspieranie wymiany informacji między regionami i organizacjami członkowskimi WCPT

• współpracę z organizacjami krajowymi i międzynarodowymi

Organizacje członkowskie Światowej Konfederacji Fizjoterapii akceptują politykę WCPT dążąc do osiągnięcia wszystkich standardów praktyki i edukacji opisanych w polityce i wytycznych Światowej Konfederacji Fizjoterapii.

 

Regulacja zawodu fizjoterapeuty dla potrzeb zdrowotnych ludności

Jak zapisano w deklaracji polityki Światowej Konfederacji Fizjoterapii w zakresie regulacji prawnych, WCPT opowiada się za regulacją zawodu fizjoterapeuty poprzez znane i sprawdzone rozwiązania (na przykład: ustawy, rozporządzenia). Rozwiązania systemowe powinny zapewnić bezpieczeństwo pacjenta, zarówno w sektorze publicznym jak i prywatnym. Takie rozwiązanie budować będzie zaufanie i wsparcie zawodu. System taki można osiągnąć tylko poprzez mechanizmy, które zapewnią przyznanie tytułu fizjoterapeuty osobom, które są w pełni kierunkowo wykształcone i kompetentne, aby być w stanie korzystać z tytułu fizjoterapeuty, a także wykonywać zawód fizjoterapeuty.

Skuteczna regulacja charakteryzuje się czterema kluczowymi elementami:

• zapewnienie, że programy edukacyjne spełniają przewidziane standardy poziomu podstawowego w odniesieniu do samodzielnej praktyki zawodu

• zapewnienie możliwości ustawicznego doskonalenia umiejętności zawodowych w przewidzianym standardzie oraz zwiększania indywidualnej biegłości w praktyce zawodowej

• standardy postępowania i etyki zawodowej

• prowadzenie rejestru licencjonowanych fizjoterapeutów

Te cztery główne elementy są ze sobą ściśle powiązane i stanowią filary, które są podstawą regulacji prawnej służącej interesowi publicznemu.

 

Kształcenie fizjoterapeutów dla potrzeb zdrowotnych ludności

Pragniemy odwołać się do deklaracji polityki WCPT w zakresie edukacji i wytycznych Światowej Konfederacji Fizjoterapii w zakresie edukacji fizjoterapeuty na profesjonalnym poziomie podstawowym [entry level – „poziomie wejścia”]. Deklaracja edukacyjnej polityki WCPT zaleca: „edukacja na poziomie podstawowej praktyki fizjoterapeutycznej [entry level] powinna opierać się na kształceniu uniwersyteckim trwającym minimum, co najmniej cztery lata”. Światowa Konfederacja Fizjoterapii oczekuje, że „każdy program, niezależnie od jego długości i sposobu kształcenia, powinien obejmować zakres materiału, który pozwoli fizjoterapeucie na osiągnięcie wiedzy, umiejętności i kompetencji opisanych w wytycznych dotyczących wykształcenia fizjoterapeuty na profesjonalnym poziomie podstawowym”.

Wytyczne WCPT dla edukacji fizjoterapeuty na poziomie podstawowej praktyki fizjoterapeutycznej [“Guideline for Physical Therapist Professional Entry Level Education”] zawierają „znaczenie opisu charakterystycznych cech profesjonalnych programów edukacyjnych na poziomie wejścia. Stanowią one ogólne oczekiwania dotyczące standardów uzyskiwania kwalifikacji na poziomie wejścia oraz artykułują konkretne cechy i umiejętności, które posiadający je powinni być w stanie wykazać”. Jest to dodatkowo wspierane przez wytyczne WCPT:

• „Kwalifikacje wydziałów do prowadzenia profesjonalnych programów edukacyjnych „na poziomie wejścia” fizjoterapeuty”

•„Edukacja kliniczna jako komponent zawodowego wykształcenia fizjoterapeuty na profesjonalnym poziomie podstawowym”

• „Standardowe procesy oceny dla akredytacji programów kształcenia zawodowego „na poziomie wejścia” fizjoterapeuty”

Powyższe dokumenty są dostępne na stronie WCPT (www.wcpt.org).

Tak więc, jest najzupełniej oczywiste, że sam fakt ukończenia szeregu kursów dotyczących metody Proprioceptive Neuromuscular Facilitation [PNF], czy Bobath, lub podobnego kursu(-ów), jest niewystarczający, aby móc zakwalifikować ich uczestnika jako fizjoterapeutę na profesjonalnym poziomie podstawowym [entry level – „poziomie wejścia”], określonym w „Guideline for Physical Therapist Professional Entry Level Education”. Dlatego też w żadnym wypadku nie kwalifikuje się on do miana tytułu fizjoterapeuty, lub też do wykonywania zawodu fizjoterapeuty.

Fizjoterapeuci posiadają odpowiednie wykształcenie do: przeprowadzenia kompleksowego badania/oceny pacjenta/klienta w celu sformułowania diagnozy funkcjonalnej i prognozy/planu opieki; do realizacji odpowiedniego programu terapeutycznego; do oceny wyników postępowania fizjoterapeutycznego; oraz do udzielania zaleceń domowych. W ten sposób fizjoterapeuci współpracują z innymi pracownikami ochrony zdrowia oraz działają w najlepszym interesie swoich pacjentów/klientów.

Program akredytacji profesjonalnych programów edukacyjnych zapewniany przez WCPT „na poziomie wejścia”, ocenia podstawę programów nauczania i kształcenia klinicznego, w zgodzie z wytycznymi Światowej Konfederacji Fizjoterapii. Program, który nie spełnia oczekiwań określonych w wytycznych, nie może przejść procesu akredytacji.

 

Autonomia zawodu fizjoterapeuty

Deklaracja Światowej Konfederacji Fizjoterapii w zakresie autonomii zawodu fizjoterapeuty, określa fizjoterapeutów jako niezależnych praktyków, którzy powinny mieć swobodę wykonywania profesjonalnego osądu i podejmowania autonomicznych decyzji, niezależnie od miejsca udzielania świadczeń, jeśli zawiera się to w posiadanej wiedzy, umiejętności, oraz w zakresie kompetencji zawodowych.

Fizjoterapeuci, podobnie jak inni usługodawcy świadczeń zdrowotnych, funkcjonują jako samodzielni praktycy i podlegają zasadom etycznym WCPT i kodeksowi etyki i dobrych praktyk w kraju, w którym wykonują zawód. Są oni w stanie działać jako pracownicy pierwszego kontaktu, a pacjenci/klienci mogą skorzystać z ich bezpośredniej usługi bez skierowania od innego specjalisty systemu ochrony zdrowia. Obejmuje to promocję zdrowia, profilaktykę, badanie/ocenę, ewaluację, interwencje/terapię i ocenę efektów fizjoterapii. Działania poszczególnych fizjoterapeutów są podejmowane na własną odpowiedzialność, a ich decyzje zawodowe nie mogą być kontrolowane lub kwestionowane przez pracodawców, przedstawicieli innych zawodów, lub też przez inne osoby.

Fizjoterapia w Polsce, za pośrednictwem Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii, w całej rozciągłości stosowała standardy ustalone przez Światową Konfederację Fizjoterapii. Niezależnie od obecnej sytuacji, konieczne jest, aby uregulowania prawne zawodu i edukacja w zawodzie fizjoterapeuty w Polsce była prowadzona zgodnie z międzynarodowymi zasadami i wytycznymi. Zapewni to zarówno korzyści zdrowotne jak i ekonomiczne dla społeczeństwa.

Z poważaniem

Marilyn Moffat, Prezydent

Brenda J Myers, Sekretarz Generalny

Dokumenty i wytyczne WCPT:

  1. Policy statement: Education http://www.wcpt.org/policy/ps-education
  2. WCPT guideline for physical therapist professional entry level education http://www.wcpt.org/guidelines/entry-level-education
  3. WCPT guideline for qualifications of faculty for physical therapist professional entry level education programmes http://www.wcpt.org/guidelines/faculty-qualifications
  4. WCPT guideline for standard evaluation process for accreditation/recognition of physical therapist professional entry level education programmes http://www.wcpt.org/guidelines/accreditation
  5. WCPT guideline for the clinical education component of physical therapist professional entry level education http://www.wcpt.org/guidelines/clinical-education
  6. Policy statement: Regulation of the physical therapy profession http://www.wcpt.org/policy/ps-regulation
  7. WCPT guideline for the development of a system of legislation/regulation/recognition of physical therapists http://www.wcpt.org/guidelines/regulation-legislation