Stanowisko PTF w sprawie ustawy o zawodzie fizjoterapeuty

Szanowni Koleżanki i Koledzy fizjoterapeuci,

od początku istnienia Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii pracujemy na wprowadzeniem w życie ustawy o zawodzie fizjoterapeuty formułując jednocześnie autorytatywne argumenty za jej wprowadzeniem. Dobro pacjenta wymaga właściwie przygotowanego fizjoterapeuty. W różnych fazach starań o uregulowanie zasad funkcjonowania naszego zawodu wnieśliśmy 7 projektów profilu zawodowego, z których każdy miał w swojej treści zapisy tworzące spójność kompetencji z przygotowaniem zawodowym. Od zachowania tak sformułowanej wartości odstąpić nie możemy.

Wierzymy, iż w swoich poglądach na funkcjonowanie zawodu fizjoterapeuty również – Szanowne Koleżanki i Koledzy – podzielicie tę zasadę. Wydaje się, iż wspólny wysiłek naszego towarzystwa, innych organizacji zawodowych i poszczególnych fizjoterapeutów, zmierza ku uregulowaniu ustawowemu zasad funkcjonowania zawodu fizjoterapeuty.

W trakcie prac nad procedowaniem ustawy o zawodzie fizjoterapeuty, w okresie listopad 2012 – marzec 2013 odbyliśmy wiele spotkań w Ministerstwie Zdrowia oraz Sejmie. Od marcu 2013 roku – po uzgodnieniach ze Stowarzyszeniem Fizjoterapia Polska w środowisku parlamentarnym i rządowym zafunkcjonował  wspólny dla naszego środowiska projekt ustawy o zawodzie fizjoterapeuty. W tym wspólnym  projekcie zaproponowaliśmy takie zestawienie kompetencji i czynności  zawodowych ze stopniami wykształcenia, aby procedowana  ustawa  zapewniała pacjentom dostęp do  odpowiednio przygotowanych fizjoterapeutów.

Niestety – mimo, iż próby uregulowania zawodu medycznego fizjoterapeuty trwają co najmniej od 1998 roku, zakończenia prac w tym zakresie nie było widać. W swoim piśmie z dnia 07 lipca 2014 roku Ministerstwo Zdrowia składa naszemu Towarzystwu podziękowanie (cytat z pisma Ministerstwa): „za okazane zainteresowanie problematyką dotyczącą stosownych uregulowań prawnych dla zawodu fizjoterapeuty”. Z treści pisma wynikała niekreślona „długofalowość” planowanych działań Ministerstwa oraz bardzo „długi marsz” ku ustawie przy zręcznej pozoracji prac. W tej sytuacji w dniu 23 lipca 2014 r. został złożony poselski projekt ustawy o zawodzie fizjoterapeuty. Projekt ten powstał przy znaczącym udziale  Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii. Zaznaczyć musimy, iż poseł zajmujący się sprawą próbował w ministerstwie dotrzeć do ww. projektu wspólnego PTF i SFP, ale nikt w resorcie nie mógł udostępnić treści projektu z przyczyn nie znanych.  Oczekujemy – w sytuacji ponad 15-letniej debaty na omawiany temat – aktywnego udziału Ministerstwa w sfinalizowaniu procedury legislacyjnej.  Ale przede wszystkim prosimy Koleżanki i Kolegów fizjoterapeutów o zapoznanie się z wniesionym projektem i kierowanie do nas merytorycznych uwag, aby można było wnieść zgodne z opinią środowiska autopoprawki.

Podkreślić należy, iż prawo wspólnotowe kwestię regulacji poszczególnych zawodów oddaje w gestię ustawodawstwa poszczególnych krajów członkowskich. Osoby wykonujące zawód medyczny (w tym fizjoterapeuci) muszą podlegać szczególnej odpowiedzialności zawodowej. Zawód fizjoterapeuty jest zawodem regulowanym w 27 krajach Unii Europejskiej. W Polsce nie ma ustawowych jednoznacznych zasad określających dostęp do wykonywania zawodu fizjoterapeuty. Czynności fizjoterapeutyczne wykonują osoby bez kwalifikacji zawodowych, po stosunkowo krótkich kursach przyuczających.  Brak  właściwych kwalifikacji i kompetencji stanowi wprost zagrożenie  dla zdrowia i życia pacjenta wynikające zarówno z błędnej diagnostyki  jak i nieprofesjonalnie wykonywanych czynności zawodowych. Wspomniane zagrożenie dotyczy w największym stopniu pacjentów korzystających ze świadczeń udzielanych przez podmioty gospodarcze prowadzące gabinety w oparciu o ustawę  z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, która nie przyznaje organowi ewidencyjnemu prawa weryfikacji uprawnień i kwalifikacji zawodowych wnioskodawcy. Wniesiony w dniu 23 lipca 2014 roku projekt ustawy reguluje wymagania kompetencyjne i kwalifikacyjne do wykonywania czynności fizjoterapeutycznych i zobowiązuje organy ewidencyjne do weryfikacji zgodności posiadanych kwalifikacji z wymaganiami kwalifikacyjnymi dla danego zawodu. Wniesiony  projekt ustawy wprowadza instytucję jawnego rejestru pozwalającego na identyfikację fizjoterapeuty i określenie jego kwalifikacji.

Nasz projekt ustawy wprowadza mechanizmy mające zapewnić dostęp do wykonywania zawodu tylko profesjonalistom w danym zawodzie ( art. 4, 14 czy 33 ustawy). Ale krąg osób profesjonalnie – wg ustawy – przygotowanych do zawodu jest szeroki. Nie tworzy się warstwy elitarnej, lecz wprowadza wymóg, aby czynności fizjoterapeutyczne, czy to w ramach stosunków pracowniczych czy w gabinetach prywatnych, wykonywane były przez osoby z określonym zasobem kwalifikacji dla naszego zawodu.

W art. 4 projektu wprowadza się szczegółowy wykaz czynności zawodowych fizjoterapeuty w ramach poszczególnych zadań zawodowych i odpowiadający im poziom wykształcenia, niezbędny do ich wykonywania, okreś1ony w ramach wymagań kwalifikacyjnych, niezbędnych do wykonywania zawodu fizjoterapeuty. Prosimy Koleżanki i Kolegów o zapoznanie się z treścią tego artykułu, co pozwoli obiektywnie ocenić jego walory przyjazne dla wszystkich przedstawicieli zawodu fizjoterapeuty.

W sprawie wsparcia idei uchwalenia ustawy o zawodzie fizjoterapeuty zwróciliśmy się również do  Rzecznika Praw Obywatelskich. Wystąpienie nasze motywujemy prawem osób wykonujących zawód medyczny fizjoterapeuty do takiego samego traktowania jakie dotyczy przedstawicieli innych zawodów medycznych, a więc do obwarowania warunków wykonywania naszego zawodu przepisami rangi ustawowej. Przywołujemy w tym miejscu również konstytucyjne prawa obywatelskie do opieki medycznej – bezpiecznej dla pacjenta, dostępnej (w znaczeniu otoczenia pacjenta opieką rzeczywistego specjalisty)  i kompetentnej (gwarantowanej prawem określonymi kwalifikacjami).

Prosimy Szanowne Koleżanki i Kolegów o analizę wniesionego projektu ustawy oraz  przedstawionych problemów, skierowanie do PTF merytorycznych uwag dot. ww. projektu oraz o wsparcie działań na rzecz uzyskania właściwej pozycji zawodu fizjoterapeuty w świecie zawodów medycznych.

Szanowni Państwo, od 27 lat służymy naszym członkom, sympatykom, fizjoterapeutom niezrzeszonym, a przede wszystkim pacjentom korzystającym z Państwa usług medycznych.

W 1987 roku powołaliśmy towarzystwo  naukowe zajmujące się problematyką fizjoterapii. Współczesna fizjoterapia jest miejscem styku kultury fizycznej i  medycyny. Opierając swoje naukowe podstawy na nierozerwalnych związkach z kulturą fizyczną, z  biegiem lat stała się odrębną dziedziną naukową.

Duży wpływ na kształt rehabilitacji i fizjoterapii po II wojnie światowej miały organizacje pozarządowe. W 1951 r. w Kopenhadze, przedstawiciele narodowych organizacji z 11 państw, założyli Światową Konfederację Fizjoterapii (WCPT). Pierwszy kongres WCPT odbył się w Londynie w 1953 r. z udziałem przedstawicieli 16 krajów.

Dnia 27 maja 1987 r. powstało samodzielne stowarzyszenie Polskie Towarzystwo Fizjoterapii, będące kontynuatorem prac sekcji działających przez 25 lat w strukturach Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem.

Podkreślić należy, iż Towarzystwo nasze – w poczuciu reprezentacji całego środowiska, od kilkudziesięciu lat działa w kierunku stworzenia samodzielnego zawodu medycznego i obrony interesów grupy zawodowej fizjoterapeutów i jego integracji. w  Polsce.

Jak wspomniano na wstępie Polskie Towarzystwo Fizjoterapii utworzono w 1987 r. Było to możliwe dzięki wcześniejszej działalności Sekcji Magistrów Wychowania Fizycznego Pracujących w Rehabilitacji (od 1976 r. Sekcji Fizjoterapii), która przez 25 lat funkcjonowała w strukturach Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem (PTWzK).

W ciągu 25 lat istnienia sekcji istotnym momentem stało się też opracowanie dokumentu dotyczącego uznania zawodu fizjoterapii, który w 1983 r. został przesłany do Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej (MZiOS). Trwałym efektem tych prac stały się zapisy w Ustawie o Kulturze Fizycznej z 3 lipca 1984 r.,

Osobną kartę w historii sekcji stanowi uczestnictwo jej przedstawicieli w pracach Światowej Konfederacji Fizjoterapii (WCPT – Word Confederation of Physical Therapy). Pierwszym uczestnikiem w Kongresie WCPT była dr M. Kutner-Kozińska, która uczestniczyła w IV Międzynarodowym Kongresie WCPT w Kopenhadze w 1963 r. Obecnie członkiem rzeczywistym WCPT jest Polskie Towarzystwo Fizjoterapii, które uzyskało w maju 1987 r. wpis do rejestru  stowarzyszeń, co było jednoznaczne z rozpoczęciem – po 35 latach dążenia do samodzielności organizacyjnej – nowego rozdziału w historii polskiej fizjoterapii zorganizowanej w strukturach Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii.

Powstanie samodzielnego towarzystwa wyzwoliło aktywność fizjoterapeutów w całym kraju. Wkrótce powstały oddziały wojewódzkie w różnych częściach kraju: we Wrocławiu, Łodzi, Opolu, Jeleniej Górze, Warszawie, Krakowie, Kielcach, Szczecinie, Katowicach,  Włocławku, Gdańsku.

W czerwcu 1990 r. PTF wystąpiło do MZiOS w sprawie ustalenia nazwy i zasad wykonywania zawodu fizjoterapeuty, a także zmiany nazwy magister rehabilitacji ruchowej na magister fizjoterapii. We wrześniu tego samego roku zespół w składzie: dr Czesław Jezierski, mgr Jerzy Knap i dr Zbigniew Śliwiński, opracował 10 stronicowy dokument pt. „Charakterystyka zawodu fizjoterapeuty”, stanowiący bazę do rozmów z odpowiednimi instytucjami, natomiast zespół wrocławskich fizjoterapeutów rozpoczął prace nad projektem ustawy o zawodzie fizjoterapeuty.

Prace nad wprowadzeniem w życie ustawy o zawodzie fizjoterapeuty prowadziliśmy przez ostatnie ćwierć wieku przedstawiając projekty stosownej ustawy i twórczo referując projekty rządowe czy poselskie. Udało nam się zainteresować tym tematem grupę posłów poszczególnych kadencji Sejmu od roku 2001 do kadencji obecnej. Trwałym efektem naszych działań jest stworzenie stanowiska konsultanta krajowego w dziedzinie fizjoterapii, powoływanego przez Ministra Zdrowia oraz utworzenie stanowisk konsultantów wojewódzkich w dziedzinie fizjoterapii, powoływanych przez wojewodów na wniosek konsultanta krajowego.

W 2001 r. powołaliśmy do życia w 2001 r. organu PTF, redagowanego przez wybitnych polskich i zagranicznych fizjoterapeutów pn. „Fizjoterapia Polska”. Ważnym momentem w pracy dla środowiska fizjoterapeutycznego stał się udział jego przedstawicieli w Walnych Zgromadzeniach, powstałej we wrześniu 1998 r. organizacji pod nazwą European Region of the World Confederation for Physical Therapy (ER WCPT). Organizacja ta zrzesza towarzystwa fizjoterapii z kilkudziesięciu państw Europy. Obecnie ER WCPT jest reprezentantem fizjoterapeutów europejskich wobec Unii Europejskiej i wobec innych ważnych instytucji państwowych w poszczególnych krajach Europy. Członkowie Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii uczestniczą w grupach roboczych ER WCPT, tj. w grupie do spraw kształcenia, grupie do spraw zawodowych oraz w grupie do spraw UE, a także w tzw. Grupie Roboczej ds. UE. Po przystąpieniu do pracy przez polskiego przedstawiciela grupa ta zorganizowała w dniach 8-10 listopada 2002 r. w Berlinie konferencję dotyczącą migracji w UE pt. „Jedna Europa jeden zawód fizjoterapeuty” oraz seminarium dotyczące statusu kształcenia fizjoterapeutów w związku z procesem rozszerzania UE, z aktywnym udziałem naszych przedstawicieli. W ramach pracy ww. Grupy Roboczej ds. UE Zarząd Główny PTF doprowadził do spotkania członków Grupy Roboczej z przedstawicielami Ministerstwa Zdrowia. W trakcie spotkania wiceprezydent ER WCPT Sigrun Knuttsdottir przedstawiła sytuację fizjoterapeutów w krajach UE, w których zawód ten jest unormowany ustawowo, chroniony jest tytuł zawodowy i czynności zawodowe. Zwrócono także uwagę na fakt, że odpowiednie programy kształcenia fizjoterapeutów realizowane na poziomie uniwersyteckim zapewniają fizjoterapeutom samodzielność w udzielaniu świadczeń, a pacjentom bezpośredni dostęp do fizjoterapeuty. Jednym z priorytetów ZG PTF w latach 2003-2007 były usilne starania mające na celu powołanie przez właściwych terytorialnie wojewodów, konsultantów wojewódzkich w dziedzinie fizjoterapii. Starania te zaowocowały powołaniem konsultantów we wszystkich województwach, co świadczy o podniesieniu znaczenia i rangi zawodu fizjoterapeuty w Polsce. Na forum międzynarodowym Polskie Towarzystwo Fizjoterapii działa na rzecz swobodnego przepływu fizjoterapeutów w UE, po ustaleniu wymogów odpowiedniego poziomu kształcenia akademickiego, zapewniającego odpowiednie przygotowanie fizjoterapeutów do pracy, gwarantującego wysoką jakość udzielanych świadczeń fizjoterapeutycznych z zapewnieniem bezpieczeństwa zabiegów, a tym samym bezpieczeństwa pacjenta.

Działalność członków PTF koncentruje się na zmianie statusu fizjoterapeuty w Polsce, zgodnego z normami unijnymi i wytycznymi WHO. Prace naszego Towarzystwa dotyczą m.in. stworzenia opisu zawodu fizjoterapeuty, opracowania koszyka Świadczeń Gwarantowanych i umieszczenie na liście świadczeń medycznych procedury pn. porada fizjoterapeutyczna, zgłaszania uwag do propozycji warunków szczegółowych NFZ dotyczących rehabilitacji leczniczej, powołania komisji CMPK ds. akredytacji ośrodków prowadzących specjalizację z zakresu fizjoterapii, przygotowania ustawy o zawodzie fizjoterapeuty, przypisania zawodu fizjoterapeuty do grupy zawodów medycznych (EKD 85.14 A).

Priorytetowe działania Polskiego Towarzystwa Fizjoterapeutów to:

1.  Ostateczne doprowadzenie do uchwalenia ustawy o zawodzie fizjoterapeuty.

2. Ustawiczne podnoszenie  pozycji fizjoterapii wśród innych dziedzin medycznych poprzez zalecanie rozwoju zawodowego i etycznego fizjoterapeutów w zakresie: wiedzy klinicznej         (specjalizacja) umiejętności praktycznych (kursy), osiągnięć naukowych (publikacje naukowe) oraz umiejętności organizacyjnych (studia podyplomowe z zakresu zarządzania ochroną zdrowia).

3.  Ustawiczne podnoszenie  pozycji fizjoterapii na rynku świadczeń medycznych akcentując posiadane, opisane wyżej kwalifikacje w kontaktach z kancelariami Prezydenta i  Premiera oraz w kontaktach z Ministerstwem Zdrowia, z senatorami, posłami i w kontaktach z mediami.

4. Wzmocnienie pozycji polskiej fizjoterapii wśród innych krajów Europy i świata poprzez prace w międzynarodowych komitetach organizacyjnych i naukowych naszego towarzystwa.

5. Doskonalenie poziomu naukowego „Fizjoterapii Polskiej”.

Obok  bardzo ożywionej działalności organizacyjnej członkowie naszego Towarzystwa nie zaniedbują działalności naukowej.  Stymulujemy  naszych członków do podnoszenia kwalifikacji zawodowych i naukowych, a przedstawicieli naszych  delegujemy do udziału w komisjach egzaminacyjnych na kolejne stopnie specjalizacji.

Wśród sekcji  PTF  wymienić należy: 1) Sekcję Terapeutów Ręki, będącą aktualnie członkiem Międzynarodowej Federacji Towarzystw Terapeutów Ręki (IFSHT) i ściśle współpracującą z Europejską Federacją Towarzystw Terapeutów Ręki (EFSHT), 2) Sekcję Masażu Medycznego, której efektem jest doprowadzenie do publikacji ponad 20 prac naukowych i poglądowych na temat masażu w czasopismach polskich i zagranicznych; na zlecenie Zarządu Głównego PTF przedstawiciele Sekcji Masażu weszli w skład zespołu ekspertów do tworzenia podstaw programowych dla zawodu technik masażysta oraz recenzowali projekt ustawy o niektórych zawodach medycznych; pod patronatem Sekcji i za akceptacją Zarządu Głównego PTF prowadzone są  kursy z zakresu masażu tensegracyjnego, 3) Sekcję Terapii Obrzękowej, poprzez pracę której współuczestniczymy wraz z Polską Fundacją Limfologiczną w pracach nad tworzeniem standardów leczenia pacjentów z obrzękami limfatycznymi przy współpracy z krajowym konsultantem rehabilitacji.  Ponadto pioniersko działają Sekcja Fizykodiagnostyki i Sekcja Fizjoterapii Stomatologicznej przy PTF.  Towarzystwo nasze cyklicznie organizuje Ogólnopolskie Konferencje Naukowe pod hasłem „Perspektywy Rozwoju Rehabilitacji w Polsce”. Każda z tych konferencji miała po 13 pkt. edukacyjnych. Konferencje te wpisały się na stałe do kalendarza spotkań naukowych w kraju. Ponadto byliśmy współorganizatorem kolejnych edycji obchodów Międzynarodowego Dnia Inwalidy w Zgorzelcu.  Współorganizowaliśmy sesje naukowe towarzyszące corocznym Targom Sprzętu Rehabilitacyjnego w Łodzi. Organizowaliśmy konferencje naukowe towarzyszące Targom Sprzętu Rehabilitacyjnego w Kielcach i Sosnowcu. Współorganizowaliśmy Interdyscyplinarny Kongres Naukowy w Warszawie  w latach 2007-2011.  Obejmowaliśmy swoim patronatem honorowym 16 konferencji o zasięgu krajowym i międzynarodowym. Aktywnie współpracowaliśmy z Zarządem Targów Lipskich,  z którym to w latach 2008, 2011 – 2013 zorganizowaliśmy wspólną sesję naukową towarzyszącą Międzynarodowym Targom Sprzętu Rehabilitacyjnego i Ortopedycznego.

Drogie Koleżanki i Koledzy, przedstawiliśmy krótki rys historyczny i współczesność Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii. Wyrażamy przekonanie, iż w pracy naszej jesteśmy wyrazicielami potrzeb i problemów całego środowiska fizjoterapeutów w Polsce – zrobimy więc, co w naszej mocy dla uzyskania ustawowej gwarancji standardów zawodu fizjoterapeuty, waloryzacji jego pozycji wśród innych zawodów medycznych, opracowania koszyka Świadczeń Gwarantowanych i umieszczenia na liście świadczeń medycznych procedury pn. porada fizjoterapeutyczna.

Sukces – mierzony Waszym, Koleżanki i Koledzy, zadowoleniem z uzyskanych rozwiązań – możliwy jest przy wspólnym wysiłku naszego środowiska fizjoterapeutów. Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w naszych pracach, do udzielenia naszym działaniom aktywnego poparcia, do zasilenia naszych szeregów, do kontaktowania się z naszym Towarzystwem z wykorzystaniem wszelkich środków komunikacji. Każdy Wasz głos – Koleżanki i Koledzy,  jest dla nas źródłem informacji i wiedzy o wspólnych problemach, każdy przekazany nam pogląd czy uwaga zostanie przedstawiona we właściwych gremiach dla osiągnięcia wspólnych nam – fizjoterapeutom polskim, celów.